Στο χωριό Οϊμιακόν τον Γενάρη του 1926 καταγράφτηκε η χαμηλότερη θερμοκρασία στην ιστορία του βορείου ημισφαιρίου, ήτοι μείον...
72,2 βαθμοί Κελσίου!
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΙΤΡΟΠΑΚΗ
Το κρύο ταιριάζει στη Σιβηρία και το Γιακούτσκ είναι η πρωτεύουσα του ψύχους. Εκεί όπου, όταν το θερμόμετρο δείχνει μέχρι και μείον 45 βαθμούς Κελσίου, για τους κατοίκους της πόλης, που ξεπερνούν τις 270.000 ψυχές, δεν κάνει... ούτε κρύο ούτε ζέστη.
Η ζωή συνεχίζεται φυσιολογικά, ακολουθώντας τους καθημερινούς της ρυθμούς. Τα σχολεία, τα καταστήματα, τα εργοστάσια, οι δημόσιες υπηρεσίες λειτουργούν απρόσκοπτα και όλες οι συγκοινωνίες και τα μέσα μαζικής μεταφοράς κυκλοφορούν κανονικά.
Η θερμοκρασία πρέπει να πέσει κάτω από τους μείον 50 βαθμούς Κελσίου, για να κλείσουν τα νηπιαγωγεία. Οι μαθητές των δημοτικών σχολείων όμως πρέπει να περιμένουν το θερμόμετρο να κατέβει άλλους πέντε βαθμούς, να δείξει δηλαδή κάτω από τους μείον 55, για να πάρουν... ρεπό. Οσο για τα γυμνασιόπαιδα, έχουν εξαιρεθεί των «θερμοκρασιακών ευεργετημάτων».
Βρέξει-χιονίσει...
Πράγμα που σημαίνει ότι στην «πρωτεύουσα του ψύχους» τα μαθήματα γίνονται... βρέξει-χιονίσει και ανεξάρτητα από τις υπάρχουσες καιρικές συνθήκες. Βέβαια, όταν το θερμόμετρο κατρακυλήσει στα τάρταρα των μείον 60 (και βάλε...), τότε σχεδόν άπαντες παίρνουν άδεια από τη σημαία, κάθονται σπίτια τους και το τσούζουν με βότκα.
Τον τίτλο της πιο παγωμένης πόλης του πλανήτη το Γιακούτσκ τον κατέκτησε με το... θερμόμετρό του. Τον Γενάρη εδώ, στο Γιακούτσκ δηλαδή, η μέση θερμοκρασία είναι 40,9-41,6 βαθμοί Κελσίου, πάντα υπό το μηδέν. Ανατολικά από την πρωτεύουσα, στο χωριό Οϊμιακόν τον Γενάρη του 1926 καταγράφθηκε η χαμηλότερη θερμοκρασία στην ιστορία του βορείου ημισφαιρίου, ήτοι μείον 72,2 βαθμοί Κελσίου!
Μια επίσκεψη στο βασίλειο του ψύχους δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ωστόσο, όλο και περισσότεροι είναι εκείνοι που κάνουν την αποκοτιά Μια επίσκεψη στο βασίλειο του ψύχους δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ωστόσο, όλο και περισσότεροι είναι εκείνοι που κάνουν την αποκοτιά Το Γιακούτσκ, η πρωτεύουσα της αυτόνομης Δημοκρατίας της Γιακουτία, δεν είναι μόνο «πρωτεύουσα του ψύχους», αλλά και η πιο αραιοκατοικημένη περιοχή στον κόσμο. Ο πληθυσμός της Γιακουτίας δεν φτάνει καν το ένα εκατομμύριο, αλλά ζει σε μια έκταση σχεδόν ίση με της Ινδίας!
Η πόλη βρίσκεται 450 χιλιόμετρα κάτω από τον Αρκτικό Κύκλο και είναι η μεγαλύτερη στον πλανήτη που έχει χτιστεί σε συνθήκες permafrost, όπως λένε οι γεωλόγοι. Δηλαδή σε μόνιμα παγωμένο έδαφος και υπέδαφος. Το μόνιμα παγωμένο έδαφος του Γιακούτσκ έχει συμβάλει στη διατήρηση πολλών μαμούθ που κάποτε περιπλανιόνταν στη Σιβηρία. Το μουσείο παρουσιάζει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον με τα πολλά και πολύ αξιόλογα ευρήματα από την ευρύτερη περιοχή, προϊστορικών κυρίως ζώων.
Η πόλη ιδρύθηκε στα 1632, αλλά δεν ήταν τίποτα παραπάνω από ένα κοζάκικο οχυρό και έτσι παρέμεινε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1880. Τότε ανακαλύφθηκαν τα σπουδαία κοιτάσματα χρυσού και πολύτιμων λίθων και ήταν χιλιάδες εκείνοι που αψήφησαν το απόκοσμο ψύχος και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, με την ελπίδα του γρήγορου και εύκολου πλουτισμού.
Στο Γιακούτσκ, αλλά και σε ολόκληρη την αυτόνομη δημοκρατία, και παρά το εξωπραγματικό κρύο, η ζωή δεν αλλάζει ρυθμούς Στο Γιακούτσκ, αλλά και σε ολόκληρη την αυτόνομη δημοκρατία, και παρά το εξωπραγματικό κρύο, η ζωή δεν αλλάζει ρυθμούς Σήμερα, από τα ορυχεία της περιοχής εξάγεται το 25% της διεθνούς παραγωγής ακατέργαστων διαμαντιών. Επίσης, άφθονα είναι τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το 50% του πληθυσμού αποτελείται από τις ιθαγενείς φυλές Γιακούτ, Εβενκ και Ιβεν και το υπόλοιπο ποσοστό, κυρίως από Ρώσους και Ουκρανούς.
Ραγδαία ήταν και η βιομηχανική ανάπτυξη της πόλης στα χρόνια του Ιωσήφ Στάλιν. Λίγο τα καταναγκαστικά έργα, λίγο τα προνόμια που έδινε το σοσιαλιστικό κράτος σε όσους -ιδιαίτερα στους νέους- πήγαιναν να εργαστούν και να ζήσουν εκεί (πληρώνονταν σε δολάρια). Ετσι, χιλιάδες ψυχές ρίζωσαν στο παντοτινό χιόνι και η πόλη έγινε μεγάλο βιομηχανικό και επιστημονικό κέντρο.
Στις μέρες μας, δέλεαρ για τους νέους επιστήμονες είναι τα ερευνητικά τμήματα του κρατικού πανεπιστημίου. Το Ινστιτούτο Κοσμοφυσικής Ερευνας έχει εγκαταστήσει έναν από τους μεγαλύτερους ανιχνευτές συγκέντρωσης κοσμικής ακτινοβολίας. Επίσης, το Ερευνητικό Ινστιτούτο Παγωμένου Εδάφους, που αναπτύχθηκε με στόχο τη λύση σοβαρών και υψηλού κόστους προβλημάτων, συνδεδεμένων με την κατασκευή κτηρίων πάνω σε παγωμένο έδαφος.
Στο Γιακούτσκ, αλλά και σε ολόκληρη την αυτόνομη Δημοκρατία, και παρά το εξωπραγματικό κρύο, η ζωή δεν αλλάζει ρυθμούς. Κι αν οι εκ των πραγμάτων σκληροτράχηλοι κάτοικοι της Σιβηρίας μοιάζουν να βγαίνουν νικητές από την άγρια σύγκρουσή τους με τη μητέρα φύση, αυτή δεν ξεχνά και συχνά πυκνά αντεπιτίθεται και -δυστυχώς για τους κατοίκους- με πολύ μεγάλη επιτυχία. Το 2001 ήταν μια χρονιά που δεν θα την ξεχάσουν εύκολα, καθώς η ξαφνική άνοδος της θερμοκρασίας έλιωσε τα χιόνια και τα νερά παρέσυραν τα πάντα στο διάβα τους.
Για όσους αρέσκονται στο -έστω και ευκαιριακό- «ζην επικινδύνως», το Γιακούτσκ και το χωριό Οϊμιακόν είναι ταξιδιωτικοί προορισμοί πρώτης γραμμής. Μπορεί οι συγκοινωνίες, οδικές και σιδηροδρομικές, να είναι σχεδόν ανύπαρκτες, όμως το αεροδρόμιο της πόλης αποτελεί εγγύηση. Οχι μόνο δεν κλείνει ποτέ, αλλά έχει και ένδοξη ιστορία. Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ήταν το αεροδρόμιο όπου τα συμμαχικά πολεμικά αεροπλάνα σταματούσαν για ανεφοδιασμό.
Εκτός από το αεροδρόμιο, βασικός συγκοινωνιακός άξονας είναι ο ποταμός Λένα. Το χειμώνα, που είναι παγωμένος, χρησιμοποιείται ως αυτοκινητόδρομος και μάλιστα ταχείας κυκλοφορίας! Από την άνοιξη και μετά, οπότε λιώνουν οι πάγοι, ο ποταμός γίνεται φυσικά πλωτός.
Είναι τόσο άγριο ποτάμι, ώστε -σε συνδυασμό με το τεράστιο πλάτος του- ούτε οι Σοβιετικοί κατάφεραν να το δαμάσουν. Σε ολόκληρο το μήκος του, που φτάνει τα 4.400 χιλιόμετρα, δεν υπάρχει ούτε μία γέφυρα! Υπάρχουν όμως πολλά πορθμεία. Ο μύθος μάλιστα θέλει τον Βλαδίμηρο Ιλιτς Ουλιάνοφ να υιοθέτησε το ψευδώνυμο Λένιν από τον ομώνυμο ποταμό. Και αυτό, εξαιτίας της ισχυρότατης και αντίθετης -προς τους άλλους ποταμούς- ροής του.
Σκληρά καρύδια
Πέρα από κάθε αμφισβήτηση, οι κάτοικοι της Γιακούτια είναι σκληρά καρύδια. Στην υπαίθρια αγορά και με το θερμόμετρο στους 50 βαθμούς υπό το μηδέν, οι πωλητές και οι πωλήτριες συχνά δεν φορούν γάντια! Βέβαια, γνωρίζουν και δεν κάνουν το λάθος να πιάσουν οποιοδήποτε μέταλλο, διότι αυτό θα κολλήσει και θα τους κάψει τα χέρια. Επίσης, δεν φορούν γυαλιά, καθώς κι αυτά κολλάνε στο δέρμα και τα εγκαύματα είναι αναπόφευκτα. Τέλος, όταν παρκάρουν τα αυτοκίνητά τους, δεν σβήνουν τη μηχανή. Αν από λάθος το κάνουν, σε χρόνο ρεκόρ θα παγώσει και θα πάρει μπροστά ξανά... την άνοιξη.
Επίσης, κανένας σε ολόκληρη την επικράτεια της Γιακούτια δεν έχει οικολογικές ευαισθησίες, όσον αφορά τουλάχιστον τις γούνες, αφού φορούν όλοι. Ενας άλλος μύθος λέει ότι οι περισσότερες νεαρές γυναίκες μέσα από τη γούνα φορούν μόνο τα εσώρουχά τους. Πάντως, σε ολόκληρη τη ρωσική επικράτεια επικρατεί η άποψη πως οι άντρες και οι γυναίκες του Γιακούτσκ είναι πιο ενδοτικοί στο σεξ...
Οπως και να 'χει, μια επίσκεψη στο βασίλειο του ψύχους δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ωστόσο, όλο και περισσότεροι είναι εκείνοι που κάνουν την αποκοτιά.
